פ"ט

האשה היקרה

*מרת בילא בת מנחם

ושם אמה אלישבע

נפטרה בת ע"א שנה

בשם טוב כ"ד כסלו

ונקברה ביום א' דחנוכה

תש"ו לפ"ק

 שם האב המצוין במצבה אולי מוטעה

שם האב בלועזית הוא קאופמן, שלא 'מיתרגם' למנחם, שהוא במקרה שם הבעל

hier is geborgen

de dierbare vrouw

mevr. Beile dochter van Menachem*

en haar moeders naam was Elisjewa

overladen 71 jaar oud

met goede naam 24 Kislev

en begraven op de 1ste dag van Chanoeka

706 v.d.v.t.

T.N.Ts.B.H.

op 28 Nov 1945 overleed te Amersfoort Bertha Sara Bermann, 71 jr.oud, dochter van Kaufmann Bermann & Elise Strauss, echtg. van Emanuel Gutsmuth.

Volgens een interview met de jongste zoon, wonend in Israel, in 2014, toen deze 102 jaar oud was (door Rina Uziel-Blumenthal voor 'the Association of Israelis of Central European Origin', oftwel 'Die Vereinigung der Israelis mitteleuropaeischen Herkunft', oftwel ארגון יוצאי מרכז אירופה) en die zijn naam verhebreeuwsde van Alfred Gutsmuth tot Abraham Bar-Menachem, kwam de familie uit Giessen in Hessen, waar zij generaties lang gewoond hadden, en waar hij als nakomeling geboren werd op een dag van sneeuw, op 16 Mei 1912 aan zijn ouders Emanuel Gutsmuth & Bertha Bermann. Zijn vader was inlands kramer in stoffen en kleren, en hun huis was joods bewust, met een foto van de klaagmuur aan de wand, en het JNF-busje. Zij waren leden van de orthodox-joodse kehilla, en er was ook een liberale gemeente.

Hij wilde studeren aan de Technische Hogeschool van Darmstadt, maar wegens het daar heersende antisemitisme daar schreven joodse studenten zich daar nauwelijks in, en ook hij zag er van af, en studeerde inplaats daarvan in Giessen rechten, waarbij hij in 1933 een prijs en stipendium kreeg voor een scriptie die hij gemaakt had in het raam van een concours.

Hij wou zich echter gaan wijden aanhet zionisme, en zijn studie niet afmaken; een prof. aan de universiteit overtuigde hem echter dit werkstuk in te dienen als doctoraalscriptie, hetgeen slaagde en zo werd hij in 1933, 21 jr.oud, dr. in de rechten onder het Nazi-bewind. In Februari 1934 reisde hij af naar Holland om op hachsjara te gaan, en omhelsde zijn moeder bij het afscheid. Zij wisten beiden niet dat dit hun laatste omhelzing zou zijn.

Hij bereikte het heilige land in 1938, werd door de Kiboets Hameoechad ingedeeld in de ploegoth Aliya, en behoorde tot de oprichters van een sort kibboets in de omgeving van Kfar Saba, werkte in dit raam ondermeer bij de Dode Zee, en werd vervolgens de 'moechtar' (bendeleider)  van de kibboets, die zich bezighield met het aanschaffen van landbouwpercelen.

Vervolgens werd hij benoemd tot secretaris van de arbeidersraad in Netanya, en daarna burgemeester van die stad voor enkele cadenties.

Zijn echtgenote, die op negentijarige leeftijd overleed was ondermeer de oprichtster van 'Yael', de vrijwilligersorganisatie in de ziekenhuizen.

volgens het bovenstaande relaas valt aan te nemen, dat zijn vader Emanuel Gutsmuth, geb. 18 Aug 1855, en overleden 21 Aug 1930, te Giessen begraven is (der Juedische Friedhof in Wieseck, Stadt Giessen) als Menachem bar Jitschak (grafsteen op het internet).