Het Stenen Archief - Afgerond en lopend onderzoek

[273]

(301)1-45
5
Hamburg
Eliazer
Eli'ezer z.v. Moshe
Leentje de Vries
Mozes Eliazer Hamburg & Betje Barend Kokernoot
18-12-1859
22 Kislev 5620
Amsterdam
03-04-1918
21 Nissan 5678
Groningen
Groningen (Iepenlaan)
04-04-1918//22 Nissan 5678

E. HAMBURG Mz.

GEDURENDE ONGEVEER 14 JAREN OPPERRABBIJN

VAN HET SYNAG. RESSORT GRONINGEN.

Zijn steen en die van zijn echtgenote staan naast elkaar.

De Joodse Inwoners van de Stad Groningen en omstreken 1549-1945 en hun Begraafplaatsen aldaar, IIa 1870-1945
III INDELING VAN DE BEGRAAFPLAATSEN, p. 162
"Vooraan, direcht achter dit huisje [metaheerhuisje], liggen twee rijen bestuurders en de twee opperrabbijnen Abraham Asscher (steen 429) en Eliëzer Hamburg (steen 430) alsmede diens echtgenote (steen 431)."
לזכר עולם יהיה צדיק
פ"נ
הרב הגאון מהר"ר
אליעזר בן כ"ה משה המבורג
הנולד מן בריין
אב"ד לקהל ישראל במדינת גראנינגען יע"א
מן יום א ט"ו סיון תרס"ד לפ"ק
עד יום שביעי של חג המצות תרע"ה לפ"ק
ביום הזה איננו כי לקח אתו אלקים
רעה נאמן היה, הדריך מגלת ה במעגלי ישר
נתן אמרי שפר בהיכלי ה 
השכיל אל דל והושיע לאביון
הגה בתורת ה כל ימיו והפיץ מעונותיה חוצה
הובל בכבוד גדול וברב עם אל מנוחת קברו 
אסרו חג של חג המצות

ת נ צ ב ה 

לכבוד הרב הגאון ז"ל הקימה המצבה הזאת
ק"ק פה העירה וחברותיה ג"ח קברנים
ב"ח קברנים ומנורה טהורה יע"א
Tot eeuwige nagedachtenis zijn een rechtvaardige zijn (1)
Hier Rust
De geniale rabbijn (2), onze leraar de rabbijn de heer 
Eliezer zoon van de ge'eerde heer Moshe Hamburg
Die geboren werd uit Brein,
Voorzitter van het halachische gerechtshof (Av Beth Din)  (3) voor de gemeente Israels in het gewest Groningen, moge God haar beschermen,
Vanaf zondag 15 Sivan 5664 
Tot de zevende dag van het Feest der Matsot 5678 (4)
Op deze dag was hij niet meer, want God nam toe zich.
Een trouwe herder was hij, hij gaf leiding in de verhevenheid van God in de kringen der rechtschapenheid
Gaf schone en wijze  uitspraken (5) in Gods heiligdommen
Hij onderrichte de arme en hielp de nooddruftige
Hij verdiepte zich in de Leer Gods al zijn dagen en verspreidde haar bronnen alom.
Hij werd met grote eer en met een grote menigte naar de rust van zijn graf gedragen op de sluitdag (Isroe Chag) (6) van het Matsot feest.

T N Ts B H 

Ter ere van de geniale rabbijn (ha-rav ha-gaon), zijn herinnering zij tot zegen, werd deze grafsteen opgezet door de heilige gemeente hier ter stede en de heilige verenigingen Gemiloet Chassadim van de begravers,
Bikoer Cholim der begravers en Menora Tehora, (7) moge God hun beschermen. 

(1)-De bovenspreuk is het Psalm 12:6
(2)-gaon-kan ook vertaald worden als uitmuntend
(3)-Av Beth Din-letterlijk "de vader van...."
(4)-Feest der Matsot (de ongezuurde broden) = Pesach.
(5)- Dikwijls gebruikt is de bron Genesis 49:21.De Statenbijbel geeft "schone woorden".
(6)-In de Diaspora de tweede dag van de afsluiting van de Pesachweek,
na de zevende dag dus de achtste dag, in Israel reeds een gewone werkdag. Voor de rationale en ontwikkeling van Isroe chag zie Wikipedia (in het Engels):- https://en.wikipedia.org/wiki/Isru_chag
(7)-Drie van de heilige verenigingen van de gemeente die zich bezig hielden met het begrafeniswezen, armenzorg en barmhartigheid.

Bron: Family Search - Geboorte (image 189 uit 244)
Gemeente: Amsterdam
Aangiftedatum: 20-12-1859
Kind: Eliazer
Geslacht: M
Geboortedatum: 18-12-1859
Geboorteplaats: Amsterdam, Batavierstraat, Buurt R, No. 251
Vader: Mozes Eliazer Hamburg, sjouwer
Leeftijd: 33 jaar
Moeder: Betje Barend Kokernoot
Uur van geboorte: des namiddags te een uur

Bron  Burgerlijke stand - Overlijden  
Gemeente: Groningen
Aktenummer: 433
Aangiftedatum: 04-04-1918 
Overledene: Eliazer Hamburg, opperrabbijn
Overlijdensdatum: 03-04-1918
Leeftijd: 58
Overlijdensplaats: Groningen 
Geboorteplaats: Amsterdam  
Ouders: Mozes Hamburg en Bruintje Cocosnoot, beiden overleden
Echtgenote:Leentje de Vries
Uur van overlijden: des voormiddags te zes uur
Hij was echtgenoot van (301)1-44, zoon van [Amsterdam (Zeeburg)] (510)v4-02-39 en broer van [Diemen (400)b20-34.

Bron: Burgerlijke Stand - Huwelijk
Gemeente: Amsterdam
Datum: 07-04-1896
Aktenr: Reg.7 fol. 50 v.
Bruidegom: Eliazer Hamburg, leraar
Leeftijd: 36
Geboorte- en woonplaats: Amsterdam
Bruid: Leentje de Vries
Leeftijd: 30 jaar
Geboorte- en woonplaats: Amsterdam
Ouders bruidegom: Mozes Eliazer Hamburg en Betje Barend Kokernoot, beiden overleden
Ouders bruid: Levie de Vries, diamantslijper, en Betje Gomperts, beiden wonende te Amsterdam

Volgens https://www.geni.com/people/Mozes-Hamburg/6000000025619253228 was Eliazer de enige zoon in een gezin van vier kinderen.

Volgens https://www.geni.com/people/Leentje-de-Vries/6000000021621878022 hadden Eliazer en Leentje drie kinderen die in Amsterdam waren geboren en een jongetje dat levenloos geboren was in Groningen. 

Hun dochter Bertha en zoon Maurits zijn in de Shoah omgekomgen:
https://www.joodsmonument.nl/nl/page/223023/bertha-hamburg
Bertha Hamburg is op 15-06-1897 in Amsterdam geboren en op 25-01-1943 in Auschwitz vermoord. Haar laatste adres was Amstellaan 35II in Amsterdam.

Maurits Hamburg is op 03-10-1901 in Amsterdam geboren en met zijn echtgenote Rosa Wijnberg op 02-07-1943 in Sobibor vermoord. 

Verdere informatie
Bron: De Joodse Inwoners van de Stad Groningen en Omstreken 1549-1945 en hun Begraafplaatsen aldaar, IIa 1870-1945, bewerkte door E.P. Boon en J.J.M. Lettinck 
Volgens zijn installatiecertificaat op p. 21 trad Eduard Hamburg op zondag 15 Siwan 5664 (29 Mei 1904) aan als Opperrabbijn van het synagogaal ressort Groningen. 
2021/12/21
bnnch