Het Stenen Archief

Joodse begraafplaatsen in Nederland

Cover Project

[3941]

(101)43
4
Wielen, van der
Abraham
Avraham z.v. Yitschak
Allegonda van Osten
Isaak Moses van der Wielen & Brijn Isaak
12-07-1783(zie opm.)
12 Tammoez 5543
Oss
08-03-1857
13 Adar 5617
Oss
Geffen
10-03-1857//14 Adar 5617
ויעבר אברהם     .........    ויט אהלו בית אל
פ"נ
אברהם ב"ר יצחק פ"ד וויעלען
נפטר ליל ב י"ג אדר ונקבר ביום ג י"ד בו
בשנת
ואברהם בן חמש ושבעים שנה בצאתו מחרן לפ"ק
ציון להאי שופרא
דבלה ימיו דרך ארץ עם תורה
תומך יד עני ואביון וביתו פתוח לרוחה
פרנס והנהיג את הדור בנחת בדרך ישרה
לא נתן לעפעפיו תנומה עד אשר מקום לה" מצא
והיה מיוחד בחבורה מהמתעסקים לבנות בית תפלה
בית המדרש ובית המרחץ ומקום טהרות 
והיה זהיר במצוה קלה כבחמורה
כל אלה אלהינו זכרה לו לטובה
עד עמוד הכהן לאורים ומורה צדק 

ת נ צ ב ה 
Een Avraham ging naar....en zette zijn tent op in Beth El (1)

Hier Rust
Avraham zoon van de heer Yitschak v.d. Wielen
Overleden op de vooravond van maandag 13 Adar en werd begraven op dinsdag de 14e daarvan
in het jaar
"en Avraham was 75 jaar toen hij uit Haran wegtrok" (2)
Een gedenkteken voor deze uitmuntende begravene (in de aarde); zijn dagen waren in aannemelijkheid met (het bestuderen van) de leer (3);
Die de hand van de arme en de nooddruftige steunde en wiens huis wijd open stond,
Die zijn generatie leidde en bestuurde op vriendelijke en rechtschapen wijze 
Hij gunde zijn oogleden geen rust tot hij een plaats voor God gevonden had en nam een uitzonderlijke plaats in bij de groep die zich bezighield met het bouwen van een gebedshuis, de leerschool en het badhuis en plaats tot reiniging
Hij was voorzichtig [in de uitvoer] van de geboden, zowel die van minder belang als de zwaarwegende,
Dit alles zal God hem ten goede herdenken, 
totdat de Cohen (Priester) er met zijn borstschild zal staan en recht zal spreken (naar Ezra 2, 63)
als rechtvaardig leraar (4) 
זכרה צריך היה להיות יזכר
הפסוק כולו הוא לפי הנראה
ויעבר אברהם בארץ, ויט אהלו בית אל, 
(עפ"י בראשית 12:6 ו-8) 
(1)-De bovenspreuk is niet geheel leesbaar maar is in ieder geval gebaseerd op Genesis 12:8

De verwijzing naar Beth El de plaats , betekenend Het Huis van God, is vermoedelijk geen toevallige keuze en slaat op zijn bijzondere inspanningen en toewijding bij de bouw van de synagoge, hetgeen verder in de tekst vermeld.

Becker (*) neemt deze bovenspreuk op pag.95 in het geheel niet op.
Ook de laatste regel is door Becker(*) niet opgenomen


(2)-Genesis 12:4,5 - de getalwaarde van de gemerkte letters is (5)617, het jaar van overlijden.

(3)-De regel ציון להאי שופרא
is Aramees -in het Hebreeuws te lezen als "vermelding/gedenkteken voor deze uitmuntende [man]".
Dit is door Becker (*) geheel niet begrepen, waardoor hij op pag.94-hierover een volkomen zinloze noot (noot 2) heeft opgenomen. 

De tekst maakt uitgebreid melding van zijn bijzondere betrokkenheid bij de bouw van de synagoge en het mikve.Becker (*) meldt inderdaad-noot 4 op pag.94, dat zijn bijdrage 25 % bedroeg van het totale inschrijfbedrag

(4)-Door de stempel van Akevoth zijn de laatste woorden van de laatste en voorlaatste regels niet leesbaar.
Volgens Becker (*) is het laatste woord in de voorlaatste regel (vertaald) "ten goede"
Het slot 'wemoree tsedek" - rechtvaardig leraar is niet duidelijk verbonden en de betekenis niet duidelijk. Vermoedelijk is hier een verbinding in de tekst weggevallen.
Tot daar betekent de spreuk:-tot de opstanding der doden of de komst van de Profeet Eliyahuh die de komst van de Messias zal aankondigen (oftewel het einde der dagen).
De bron is de Talmoed:- Massechet Soeta-hoofdstuk 13-zin nr #3

Doordat Becker (*) een inferieure foto ter beschikking had en gedeeltes van de tekst (in deze foto wel leesbaar) door hem niet te ontcijferen waren, zijn ten eerste op pag.94 noot 3) overbodig en ten tweede zijn veronderstelling wat het door hem niet ontcijferde in noot 5) zou moeten zijn, onjuist.

Ook is op  pag.95 de weergegeven tekst hoogst onvolledig.

De vertaling wijkt aanzienlijk af van die van Becker (*) op pag.94-95
Tevens is gebruik gemaakt van:-

"Het Smousse Kerkhoff te Geffen 1693-1908" van J.Becker(*)  -pag.94-95
(In dit boek is dit graf nr.43)

De vertaling wijkt af, waar nodig, van de vertaling bij Becker (*)

De foto aldaar is van inferieure kwaliteit en voor ontcijfering onbruikbaar

Bron Burgerlijke stand - Overlijden

Archieflocatie  Brabants Historisch Informatie Centrum
Algemeen Toegangnr: 50
Inventarisnr: 6132
Gemeente: Oss
Soort akte: overlijden
Aktenummer: 25
Overledene Abraham van der Wielen
Overlijdensdatum: 08-02-1857
Vader Isaac Mozes
Moeder Isaac Brijn
Partner Allegonda van Osten
Relatie: Echtgenoot van

[Bron:-Family Search]

uur van overlijden 8 uur 's avonds

Door dit uur van overlijden op zondagavond was dit vlg. de Joodse kalender reeds de volgende dag maandag 13 Adar 5617

[Bron:-Besnijdenisregister Nijmegen bij Akevoth]

Geboorte:-

Oss 12-07-1783-Record [Index: 20]-Source A 1230/01-nr.002-Source B 1229 nr.002.

Deze datum is herleid uit de besnijdenisdatum welke 19-07-1783 was.

De geboortegegevens die Becker (*) hierover aangeeft-noot 6-zijn geheel foutief.Hij schrijft hierover:-

"Hij werd op 30.7.1783 besneden (dit is dus onjuist), zie BR-Nijm.onder nr.2.Op het Certificaat v.d.Nationale Militie, zie bijlage bij de huwelijks-acte staat ten onrechte:geboren te Oss op 20 julij 1783"

Becker (*) herleidde uit de foutieve besnijdenisdatum de eveneens foutieve geboortedatum van 23-07-1783

Terwijl de geboortedatum in het Certificaat van de Nationale Militie op zichzelf niet juist is, is de logica hiervan op zichzelf wel te volgen:-men nam, uit onkunde en gebrek aan andere documentatie, hiervoor de datum van de acte in het Nijmeegse Besnijdenis Register (zie de bron bij Akevoth)
Hij was de echtgenoot van (101)29
Hij was de broer van (101)02,(101)46,(101)48,(101)50,(101)54,(101)61 &

(101)66

Hij was de zoon van (101)64

Bron Burgerlijke stand - Huwelijk
Archieflocatie  Brabants Historisch Informatie Centrum
Algemeen Toegangnr: 50.126
Inventarisnr: 6069
Gemeente: Oss
Soort akte: huwelijk
Aktenummer: 12
Datum: 24-06-1820
Bruidegom Abraham van der Wielen
Geboorteplaats: Oss
Bruid  Allegonda van Osten
Geboorteplaats: Oss
Vader bruidegom Isaak Moses van der Wielen
Moeder bruidegom Brijn Isaak
Vader bruid Sando van Osten
Moeder bruid Johanna Jacobs
Nadere informatie Akte bevat meer informatie





 
2015/09/07
bnnch
© Stichting Het Stenen Archief