Het Stenen Archief

Joodse begraafplaatsen in Nederland

Cover Project

[4500]

(61)13
3
Berlijn
Izaak
Heza z.v. Ietsek Zamesht
Saartje Mozes Berlijn
CA 1757
Berlijn
29-12-1830
13 Tevet 5591
Edam
Edam
Er is geen Nederlandse tekst
ויצא יצחק לשוח בשדה פנ איש תם וישר כה העזא בן כה"ר איצק זאמשט נפט' אור ליום ד' י"ג טבת שנת תקצ"א ת נ צ ב ה
En Izak was uitgegaan om te wandelen in het veld Hier rust Een ongekunsteld en rechtschapen man De ge'eerde heer Heza zoon van de ge'eerde heer Rabbi Itschak Zamesht. Hij overleed in de vooravond van woensdag 13 Tevet van het jaar 5591 T.N.Ts.B.H.
ויצא....הפסוק נלקח מספר בראשית פרק כד פסוק סג
De bovenspreuk is uit Genesis, hoofdstuk 24, vers 63. Andere vertalingen van de bovenspreuk:- De Statenbijbel:- En Izak was uitgegaan om te bidden in het veld [ tegen het naken van den avond; en hij hief zijn ogen op en zag toe, en ziet, de kemelen kwamen!] Pentateuch vertaling Rabbijn Vredenburg:- "Toen nu Izak ging om te bidden in het veld [tegen het vallen van de avond, etc....] Het betreft hier een unieke uitdrukking in de Tenach, waarvoor vele uitleggingen en varianten bestaan. Terwijl de oorspronkelijke betekenis waarschijnlijk is "wandelen tussen de struiken van het veld" is de tweede gegeven betekenis van bidden in het veld (als middaggebed) vermoedelijk van latere oorsprong, deze uitleg heeft echter inmiddels de overhand gekregen. Moshe Mossel (Jeruzalem) tekent hierbij aan:-: het is verbazingwekkend dat als bovenschrift genoemde pasoek (vers) wordt gebruikt. Zo'n pasoek (vers) slaat altijd terug op de hebreeuwse voornaam v/d overledene, die in dit geval alleen burgerlijk kennelijk Isaac is!
Hij is de echtgenoot van (61)03-zie ook aldaar. Identificatie als echtgenoot van de dochter (kind nr.2) op de hieronder weergegeven gezinskaart uit de database van Ashkenazisch Amsterdam in de 18e eeuw bij Akevoth. Family Page Mozes Marcus Mordechai Zamesht, birth Berlin to: N.N. 1) Marcus Mordechai Mozes Zamesht Married 1787 Edam, no dtb; Tnaim acharonim in Edam in act 5547/31 on 18 Ijar 5547; groom: Mordechai ben Moshe Zamesht; bride: Roda, accompanied by father k"h Moshe ben Jacob Abraham Elburg. to: Roosje Roda Mozes Elburg 2) Sara Tserle Mozes Zamesht Married 1787 Edam, no dtb; Tnaim acharonim in act 5547/54 on 1 Elul 5547; groom: Asher Heza ben khr"r Isaac z.l. Hanau; bride: Tserle, accompanied by father Moshe ben Mordechai Zamesht-Berlin. to: Heza Asher-Heza Isaac Hanau 3) Benjamin Mozes Zamesht Married 1787 Edam, no dtb; Tnaim acharonim in act 5547/55 on 3 Elul 5547; groom: Benjamin ben Moshe Zamesht Berlin; bride: Sara bat Isaac. to: Sara Isaac Main index A-Z Vergelijk van de bronnen toont een grote variatie in gebruikte achternamen (en patroniemen) bij dit echtpaar. Op de gezinskaart uit de database van Ashkenazisch Amsterdam in de 18e eeuw bij Akevoth wordt hij genoemd Asher Heza ben khr"r Isaac z.l. Hanau, terwijl juist de bruid Sara Tserle Mozes de familienaam Zamesht draagt , waaruit blijkt, dat de familienamen Berlijn (Berlin) en Zamesht in de Joodse bronnen door elkaar lopen en naast elkaar gebruikt worden. In de Joodse bronnen wordt zijn officiele burgelijke familienaam Berlijn bij hem niet gebruikt. Het schijnt, dat juist hij een zoon was van Rabbi Ietsek van Zamesht [zie grafsteen (61)13)] en dat het gebruik van de naam Zamesht door de familie van zijn echtgenote-zie gezinskaart-een vraagteken vormt, tenzij hier sprake is van een huwelijk van dichte verwanten.Dit viel niet te onderzoeken. Tevens kon vooralsnog niet achterhaald worden, waarom hij in het databestand van Ashkenazisch Amsterdam in de 18e eeuw bij Akevoth de naam Hanau en niet Zamesht draagt. De beheerder van de database van Ashkenazisch Amsterdam in de 18e eeuw, Moshe Mossel (Jeruzalem) tekent hierbij nog aan, "dat in de huw.acten Zamosht en Berlin beiden worden gebruikt, naast en door elkaar, en dat de gezinskaart dus de familie van de bruid betreft. Dat de Heza Henau vervolgens zijn schoonfamilie's naam heeft overgenomen is ook niet zo verbazend. Dat komt in de beste families voor...." "De Zamosht familie was er kennelijk een van beleerde mensen..." Zodat uiteindelijk de vraag wie de officiele naamdrager van Zamesht is (de bruid of de bruidegom) niet naar tevredenheid kon worden vastgesteld.Terwijl het dus mogelijk is, dat de gezinskaart een huwelijk van zeer nauwe verwanten, beiden afstammend van Zamesht, betreft, geven de burgelijke stand gegevens op zichzelf staande, geen enkele indicatie betreffende de Zamesht-Berlijn(Berlin) connectie. Evenmin is het duidelijk, waarom in de burgelijke stand zijn officiele voornaam Izak (Isaac) is, terwijl zijn Joodse naam Heza (Asher Heza) is. (Volgens de mening van de deskundigen is Heza over het algemeen Yechezkeel).
Bij de personalia zijn hoofdzakelijk de burgelijke stand gegevens gevolgd, hoewel deze hiaten vertonen en vragen oproepen.Zijn overlijdensgegevens 28-12-1830 om 16.00 (dinsdagnamiddag) zijn echter in overeenstemming te brengen met het gegeven op de steen, woensdag 13 Tevet 5591 (29-12-1830):-de Hebreeuwse datum was op dat uur de dinsdag daarvoor op dit uur vermoedelijk al ingevallen.
2008/03/24
© Stichting Het Stenen Archief