Het Stenen Archief - Afgerond en lopend onderzoek

[55908]

(178)351005
3
Hoogstraal
Freerk Koppel
Shalom Friedman z.v. Koppel
Geertje Comprechts van der Zijl
Koppel Hoogstraal (Jacobs) & Hester Salomons
13-03-1790 (zie opm.)
27 Adar 5550
Appingedam
20-12-1851
27 Kislev 5612 (zie opm.)
Appingedam
Appingedam
22-12-1851//28 Kislev 5612

ונתתי שלום בארץ
פ"נ
כ שלום המ" פריד
מן בן קאפפעל האכ
סטראל אשר הי" בחיו
כמה שנים בעל תפלה
ופרנס פה ק"ק א"פד
הלך לעולמו מש"ק ז"ך
כסלו ונקבר למחרתו
כ"ח בו שנת ברית לפ"ק

ת נ צ ב ה 
הפסוק העליון מויקרא כ"ו - ו
הפסוק נבחר סהקשר לשמו העברי שלום
א"פד-קיצור עבור אפינגדאם
עבור יום הפטירה כ"ז נהפכו האותיות לז"ך וייתכן בכוונה על מנת שהמילה זך 
תבוא לביטוי
סדר האותיות של שנת הפטירה תרי"ב שונה בכוונה על מנת לבטא את המילה ברית

En ik zal vrede geven in het land (1)
Hier Rust
De ge'eerde Shalom, die genoemd werd Friedman zoon van Koppel Hoogstraal
welke gedurende zijn leven enige jaren voorzanger en parnas(bestuurder)
was hier [in de] heilige gemeente Appingedam (2)
Hij ging naar zijn Eeuwige Leven op de uitgang van de Heilige Shabbath (zaterdagavond)de 27ste(3)
Kislev en werd begraven de volgende dag de 28ste daarvan in het jaar 5612(4) 

T N TS B H 
(1)-De bovenspreuk is uit Leviticus 26:6 en met opzet gekozen wegens het woorde "vrede" = shalom, de Hebreeuwse naam van de overledene.
(2)-Appingedam is afgekort als APD met de Hebreeuwse letters Aleph-Pee-Dalet.
(3)-De letters (kaf-zain) van de cijferwaarde 27 zijn omgekeerd zodat er staat "zach" hetgeen betekent het woord teer of gevoelig.
Het kan zijn dat dit per opzet zo gedanig is.
(4)-De volgorde van de letters van de cijferwaarde van het overlijdensjaar is veranderd, zodat het woord "briet" onstond, hetgeen betekent "verbond". 

Bron: Burgerlijke Stand - Overlijden
Gemeente: Appingedam
Datum van aangifte: 22-12-1851
Aktenr: 72
Overledene: Freerk Koppels Hoogstraal
Geslacht: M
Overlijdensdatum: 20-12-1851
Leeftijd: 63 jaar
Overlijdensplaats: Appingedam
Woonplaats: Appingedam
Beroep: borstelmaker
Vader: Koppel Hoogstraal, overleden 
Moeder: Hester Salomons, overleden
Echtgenote:Geertje Comprechts van der Zijl
Nadere bijzonderheden:
Nalatende drie minderjarige kinderen
Aangifte deden Comprecht Freerks Hoogstraal (27 jaar, koopman en zoon van de overledene) en David Wagenaar (34 jaar, leeraar)
Uur van overlijden 's avonds te 11 uur
(image APPR1851OV0078)
Aangezien hij na zonsondergang is overleden, wordt dit volgens de Joodse kalender tot de volgende dag gerekend-zondag 27 Kislev.

Geboorte:-
Er  zijn ruime verschillen tussen drie bronnen:-
(1)-Zijn geboortedatum teruggerekend vlg. de datum van zijn besnijdenis.
(2)-het Certificaat van de Nationale Militie  in de Huwelijkse Bijlagen.
(3)-Zijn leeftijd bij overlijden-opgegeven als 63 jr (geboortejaar dan 1788).

In de personalia is de teruggerekende geboortedatum van de besnijdenis aangehouden.

In de Huwelijkse Bijlagen wordt op het Certificaat van de Nationale Militie vermeld dat hij op 13-03-1792 is geboren.
Het besnijdenisregister van 1790 vermeldt dat hij op 5 Nissan (20 Maart) is besneden. Dit klopt voor 1790 maar niet voor 1792.

Echtgenoot van (178)351104b, en vader van (178)351104a en (178)351518 en van [Delfzijl (Farmsum)] (179)360501.

Bron: Family Search - Huwelijkse Bijlagen 1820
(image 2 t/m 13 uit 408)
Geen exacte geboortedatum voor Geertje in Mei 1795, omdat voor Joodse meisjes (blijkbaar) geen aktes werden opgemaakt.
Geboortedatum van Freerk volgens het Nationale Militie Certificaat is: 13-03-1792
1790: uit het besnijdenisregister van Joseph Izak Cohen: "Saturdag 5 Nissan Fridman, zoon van Koppel, [?] den 20 Maart"

Bron: Burgerlijke stand - Huwelijk
Gemeente: Appingedam
Aktenr: 1
Datum: 04-01-1820
Bruidegom: Freerk Koppels Hoogstraal
Leeftijd: 29 jaar
Geboortedatum: "besneden te Groningen den twintigsten van den maand Maart des jaar zeventien honderd en negentig blijkens acte hierbij overgelegd"
Beroep: leertouwer
Woonplaats: Appingedam
Bruid: Geertje Comprechts van der Zijl
Leeftijd: 24 jaar
Geboortedatum: maand Mei 1795 "blijkens hierbij overgelegde acte van bekendheid"
Geboorteplaats: Appingedam
Woonplaats: Appingedam
Vader bruidegom: Koppel Jacobs, in Appingedam in 1797
Moeder bruidegom: Hester Salomons, wonende te Appingedam
Vader bruid: Comprecht Jacobs van der Zijl, vleeschhouwer in Appingedam
Moeder bruid: Marieke Levij, overleden in Appingedam, Januari 1806
2022/11/13
Hans_vdB