Het Stenen Archief - Alleen afgerond onderzoek
Terug naar lijst

5479

(87)15
3
Essen van
Hartog Nathan
Naftalie Hirtz z.v. Nathan
Judith Levy (Gaarkeuken)
Nathan David & Saartje NN
1745
Dalfsen
01-03-1816
1 Adar 5576(zie opmerking)
Medemblik
Medemblik
01-03-1816//1 Adar 5576
Er is geen Nederlandse tekst
נפתלי אילה שלוחה הנתן אמרי שפר פ"נ איש ישר וכשר נכבד בעיני ה' ואדם זקן ושבע ימים זקן שקנה חכמה רץ כצבי לעשות רצון אבינו שבשמים זן ופרנס את העניים ודוחקים דרחים דרבנן(*) ה"ה כהר"ר נפתלי דירץ בן כ"ה נתן ז"ל הלך בדרך כל הארץ בעש"ק יום ך"ד שבט ונקבר ביום ההוא שנת תקע"ו לפ"ק ת נ צ ב ה
נפתלי....הפסוק נלקח מספר בראשית פרק מט פסוק כא על המצבה כתוב דירץ וצריך לקרוא הירץ (*) שתי המילים האחרונות הן בארמית ומפנות לתלמוד הבבלי-מסבת שבת - כג.ב ואמר רבא: דרחים רבנן - הוו ליה בנין רבנן, דמוקיר רבנן - הוו ליה חתוותא רבנן, דדחיל מרבנן - הוא גופיה היו צורבא מרבנן, ואי לאו בר הכי הוא - משתמען מיליה כצורבא מרבנן. כאשר-דרחים רבנן פירושו אשר אוהבים את הרבנים על המצבה שונה מינוח זה במקצת ע"י הוספת האות דלת למילה רבנן דרחים דרבנן שינוי קטן שהופך את הפירוש בצורה מענינית והנובן כעת שאהובים על הרבנים בצורה כזאת זה לא מופיע בתלמוד
Naftali is een losgelaten hinde; hij laat schone woorden horen (1) Hier rust Een rechtschapen en zuiver man ge'eerd in de ogen van de Eeuwige en de mensheid Oud en van het leven verzadigd (2) Een oude die wijsheid vergaarde (3) Hij rende als een gazelle om de wil te doen van onze Vader in de Hemel- hij voedde en onderhield (4) de armen en de verdrukten, de beminden van de rabbijnen (5), Dit is de ge'eerde rabbijn rabbi Naftali Herts zoon van de ge'eerde heer Nathan - zijn nagedachtenis zij tot zegen - hij ging de weg van al het aardse (6) op de dag voor de Heilige Shabbat XX (*) Shevat 5576 T.N.Ts.B.H.
(1) Genesis 49:21. De letters van de naam "Naftali" (zijn Hebreeuwse naam) en van het werkwoord "noteen" ("geeft", vlg. de Statenbijbel vertaald met "laat horen") zijn gemarkeerd. Dit werkwoord is ook te lezen als "Nathan" (de Hebreeuwse naam van zijn vader). (2) Genesis 35:29, 1 Kronieken 23:1, Job 42:17. (3) Zie o.a. Spreuken 16:16. (4) Het werkwoord "pirnees" ("onderhield") is gemarkeerd. Het kan ook gelezen woorden als het zelfstandig naamwoord "parnas", waarschijnlijk om aan te geven dat de overledene deze functie bekleedde. (5)De laatste 2 woorden zijn in het Aramees en verwijzen naar de Babylonische Talmoed- Mas. Shabbath 23b. Raba zei:-"Hij die de Rabbijnen lief heeft", zal zonen hebben die [zelf] Rabbijnen zijn; hij die de Rabbijnen eert, zal Rabbijnen als schoonzonen hebben, hij die in bewondering staat van de rabbijnen zal zelf een rabbinale geleerde zijn. Door de toevoeging van de letter dalet (hetgeen niet zo in de Talmoed staat) kregen deze twee woorden een omgekeerde betekenis nl.:- "hij/zij die door de rabbijnen bemind worden", hetgeen zich goed aanpast aan de Hebreeuwse tekst op de steen, maar niet de tekst in de Talmoed volgt. (6) Zie Jozua 23:14 en 1 Koningen 2:2. (*)-De aanduiding van zijn overlijden op de steen in vergelijk met de overlijdensakte is niet in alle opzichten duidelijk:- (1) a)-De overlijdensdatum volgens de akte is vrijdag 1 maart 1816.Dit is de Hebreeuwse datum 1 Adar 5576.Op de steen staat weliswaar de vooravond voor de Heilige Shabbath, dus vrijdag, maar de Hebreeuwse maand is aldaar Shevath, zodat hiermee waarschijnlijk de donderdagavond daarvoor na zonsondergang mee bedoeld wordt.Ook in dat geval was het juist geweest de datum aan te geven als 1 Adar. b)-Aangenomen dat het inderdaad om donderdagavond/nacht gaat, had de Hebreeuwse datum-hoe dan ook foutief- in ieder geval 30 Shevath moeten zijn.(de letter lamed) In feite zijn het de letters (sluit)kav en een dalet, dwz 24. Dit zou een fout kunnen zijn bij de inbeiteling of bij de opschildering bij de restauratie. Echter:- (2) Moshe Mossel (Jeruzalem) meent dat er plaats is voor een andere interpretatie, en dat hetgeen op de steen staat, niet foutief is; hij houdt het voor mogelijk dat hij misschien is overleden op Vrijdag 24 Shevat en (pas) begraven op 1 Adar, precies een week later - ביום ההוא. Hij geeft toe, dat deze mogelijkheid niet eenvoudig is, aangezien het a) niet overeenkomt met de overlijdensakte en b) een reuze lang interval geeft.Maar volgens zijn gevoel is dit de juiste interpretatie. Tevens merkt hij op, dat het gebruik van de eind-kav i.p.v. de gewone kav bij het aangeven van een datum een wijdverspreid gebruik was, en dit zeker niet als fout aangemerkt kan worden.

Bron  Burgerlijke stand - Overlijden 
Archieflocatie  Noord-Hollands Archief 
Algemeen  Gemeente: Medemblik
Soort akte: Overlijdensakte
Aktenummer: 26
Aangiftedatum: 03-03-1816 
Overledene Hartog Nathan van Essen
Geslacht: M
Overlijdensdatum: 01-03-1816
Leeftijd: 71
Overlijdensplaats: Medemblik 
Vader Nathan David 
Moeder Saartje - 
Partner Judith Levij
Relatie: et 
Nadere informatie  geboortepl.:Dalfsen 

Hij was de echtgenoot van (87)12 en de vader van (87)16
2010/12/29
© Stichting Het Stenen Archief Powered by Xlinesoft PHPRunner