פ"נ

אשה חשובה ויקרה

הלכה בדרך ישרה

מצות ה שמרה ידיה

שלחה לאביון מהרה

אשה מרת רחל בת ר

ישראל אליעזר הלוי

ז"ל אלמנת כ אהרן

דע פריהס ז"ל

הלכה לעולמה 

ביום א י"ד מנחם

בשנת תרמ"ב לפ"ק

ת נ צ ב ה 

Hier Rust

Een belangrijke en dierbare vrouw,

Zij ging op de rechte weg

Zij hield zich aan Gods geboden, haar handen

Strekte zij rap uit naar de behoeftige

Een vrouw, mevr. Rachel dochter van de heer

Yisra'eel Eliezer ha-Levi

zijn herinnering zij tot zegen, de weduwe van de ge'eerde Aharon

De Vries zijn herinnering zij tot zegen,

Zij ging naar haar Eeuwige Wereld

op zondag 14 Menachem

in het jaar 5642

T N Ts B H 

Menachem=Menachem Av=de treurmaand Av, waarin de vastendag van 9 Av valt, de dag van de verwoesting van beide tempels in Jeruzalem.Menachem=Trooster.

Of haar geboortedatum vlg. de Joodse kalender niet afwijkt van 3 Tevet 5570 kon niet worden vastgesteld, omdat het uur van geboorte niet in de Akte van Bekendheid werd vermeld.

Zij was moeder van (178)351615, (178)351617, (178)351401, (178)351322, (178)351414, (178)351416, (178)351608, (178)351322, 178)351706 en [Delfzijl (Farmsum)] (179)360813, en grootmoeder van (178)351301 en (178)351507.

Haar echtgenoot Aron Lazarus de Vries die in 't Zand was geboren, is op 52-jarige leeftijd overleden in Appingedam op 22-02-1854. Er staat een foto van zijn steen (nr. 145) in Joden in Noord-Oost Nederland (Stichting Vrienden van het Rijksarchief in Groningen op p. 286). In de vertaling op p. 288 staat dat hij "hoofd van zijn gemeente" was.

Bron: Family Search - Huwelijkse Bijlagen - 07-08-1828

Gemeente: Bierum

(image 1022 uit 3239)

Volgens zijn Militie Certificaat is Aron Lazarus de Vries geboren op 14 Maart 1802 in 't Zandt.

Ragellina van Leenen, minderjarige dochter van Lazarus Joosten de Vries en Mindeltje Moses Cohen, Ehelieden te Appingedam, heeft verklaard, "dat zij uit hoofde dat zij tot de Israëliten behoort, geene doop of geboorte acte kan bijbrengen". 

"Dat zij ter plaatsvervanging daarvan, voor het Kantonaal Vrede Geregt van Appingedam, op den drieentwigsten Mei dezes jaars, ene acte van bekendheid heeft laten opmaken."

Hiertoe verklaarde haar vader Lazarus Joosten van Leenen "dat zijn minderjarige dochter Ragellina Lazarus van Leenen, oud achttien jaaren zonder beroep bij hem inwonende, door hem bij zijn nog in leven zijnde echtgenote Mindeltje Mozes Cohen, in echte is verwekt".

Hij bracht zeven getuigen mee, die verklaarden "dat zij zeer wel kenden Ragellina Lazarus van Leenen als ook haar beide ouders en zeer wel te weeten dat zij op den tienden december achttienhonderd en negen te Appingedam is geboren", "dat zij bijna dagelijks ten huize hunner ouders verkeerden en den juisten datum door bijzondere aantekening durfen bepaalen" en "verder dat zoo verre hun bekend was, geene acte van geboorte ten deezen zal kunen worden erlangen omdat bij de Israëlitische Gemeente, waartoe voornoemde minderjarige nevens de getuigen is behorende, geen geregelde aantekening der geboorten geschiedde en de registers deswegen voor den Burgerlijken Stand nog niet bestonden."

Getuige Hessel Markus Rozeveld was de enige "die niet kon schrijven, nog zijn naam kon tekenen. Terwijl Freerk Cohen, Manuel Rozema en Abraham Levie de Haas hunner namen in het Hebreeuwsch hebben gesteld, als kunnenden geen nederduitsch schrijven."

Bron: Burgerlijke Stand - Huwelijk

Gemeente: Bierum

Datum: 07-08-1828

Aktenr: 10

Bruidegom: Aaron Lazerus de Vries (koopman)

Leeftijd: 26 jaar

Geboortedatum: 25-03-1802

Geboorteplaats: 't Zandt

Woonplaats: Holwierde

Bruid: Ragellina Lazerus van Leenen

Leeftijd: 18

Geboortedatum: 10-12-1809 volgens Acte van Bekendheid

Geboorteplaats: Appingedam

Woonplaats: Appingedam

Vader bruidegom: Lazarus Joosten de Vries, overleden (vleeschhouwer in Holwierde)

Moeder bruidegom: Lea Arents Goltsmit (vleeschhouwerse in Holwierde)

Vader bruid: Lazarus Joosten van Leenen, wonende te Appingedam

Moeder bruid: Mindeltje Mozes Cohen, wonende te Appingedam

Aanvullende informatie: Bruidegom besneden op 25-03-1802 in 't Zandt, volgens Besnijdenis extract

https://www.dutchjewry.org/genealogy/ndbcore/10869.shtml 

Het  echtpaar had 13 kinderen (onder wie twee doodgeboren zoontjes), die allen in Appingedam zijn geboren.

Twee van hun zoons die in Appingedam zijn gestorven, hebben blijkbaar geen steen: Mozes in 08-11-1857 op 21-jarige leeftijd en Herman in 09-02-1866 op 12-jarige leeftijd.

Volgens Joden in Noord-Oost Groningen (Stichting Vrienden van het Rijksarchief in Groningen, p. 106) was haar vader Lazarus Joosten van Leenen blijkens een opgave van belastingplichtige leden der Israëlitische Gemeente in Appingedam uit de Franse periode met 52 frs de hoogstaangeslagene. Ook vóór 1814 was de gemeente blijkbaar niet beperkt tot Appingedam, maar werden daartoe ook gerekend leden die in Farmsum, Katmis, Scharwolde en Termunten woonden.

Over haar vader Lazarus Joosten van Leenen schrijft Han Lettinck in DE JOODSE BEGRAAFPLAATSEN IN DE PROVINCIE GRONINGEN: "Hij behoorde tot een geslacht van Joodse bestuurders. Lazarus nam in 1804 de bank van lening over van de zoon van Mozes Jonas Salomons en Bruintje Calmer Arents."