Het Stenen Archief - Alleen afgerond onderzoek
Terug naar lijst

7548

(123)079
4
Lange, de
Abraham
Avraham z.v. Dov
Debora Roos
Berend Gompels de Lange & Annette Landsberger
13-12-1845
14 Kislev 5606
Bolsward
24-11-1917
9 Kislev 5678
Groningen
Slochteren (Kolham)
HIER RUST
ABRAHAM DE LANGE
ECHTG. VAN DEBORA ROOS
OVERLEDEN 9 KISLEW 5678
24 NOVEMBER
IN DEN OUDERDOM VAN 72 JAREN
Hoewel op de steen staat dat hij op 72-jarige leeftijd is overleden, was hij toen nog 71, zoals in zijn overlijdensakte werd vermeld.
פ"נ
כ"ה אברהם בן כ דוב דע
לאנגע ושם אמו הנא חרו"ש
פה הק"ק יע"א מת בליל ש"ק
פ ויצא ט כסלו תרע"ח לפ"ק
יום מלאת ל"ג שנה למן היום
קרב הנה לעבד עבדת הקדש

ת נ צ ב ה 
Hier Rust
De ge'eerde heer Avraham zoon van de ge'eerde Dov de
Lange en de naam was zijn moeder was Hanna, chazan, rebbe en sjochet (voorzanger, rabbijn  en ritueel slachter)
Alhier in de Heilige Gemeente, moge God haar behoeden, overleden in de nacht van de Heilige Shabbath van de
weekafdeling (parasja) "Wajetsee" 9 Kislev 5678
Op de dag waarop 33 jaren verstreken waren sinds de dag waarop 
hij tot ons kwam om de de Heilige Dienst uit te voeren

T N Ts B H  
 
Het is niet geheel zeker dat de afkorting aan het eind van de tweede regel juist is begrepen en daarom ook correct is vertaald.

Bron: Burgerlijke Stand - Geboorte Tresoar - Bolsward, Blad 071  Aangiftedatum: 15-12-1848  Kind: Abraham  Geslacht: M  Geboortedatum: zaterdag 13-12-1845 Geboorteplaats: Bolsward, wijk B 165

Vader: Berend Gompels de Lange, koopman Leeftijd: 28 jaar  Moeder: Annette Landsberger, wonende te Bolsward  Leeftijd 25 jaar

Uur van geboorte: des namiddags ten drie uren

 Burgerlijke stand - Overlijden   Archieflocatie  Groninger Archieven 
Gemeente: Groningen  
Aktenummer: 1503  Aangiftedatum: 24-11-1917 
Overledene: Abraham de Lange, godsdienstonderwijzer Geboorteplaats: Bolsward  Woonplaats: Hoogezand
Overlijdensdatum: 24-11-1917
Leeftijd: 71  Overlijdensplaats: Groningen 
Ouders: Berend Gompels de Lange en Annette Landsberger, beiden overleden  
Echtgenote: Debora Roos
Nadere informatie: Aangifte werd gedaan door een klerk in het Academisch Ziekenhuis  

Uur van overlijden: des voormiddags te half drie
Hij was echtgenoot van [Hilversum] (147)1-03-22, vader van (123)074 en [Assen] (180)i09-06, en grootvader van (180)m11-09.
.
Bron: Family Search - Huwelijk  (image 255 uit 510)
Datum: 15-03-1871
Gemeente: Amsterdam
Bruidgeom: Abraham de Lange, sigarenfabrikant, geboren en wonende te Bolsward, thans Sneek   
Leeftijd: 25 jaar
Ouders: Berend Gompels de Lange, koopman, en Annette Landsbergen, wonende te Bolsward
Bruid: Debora Roos, modemaakster Geboorte- en woonplaats: Amsterdam 
Leeftijd: 28 jaar
Ouders:  Jacob Abraham Roos, kantoorbediende, en Taaitje Samuel Blog, wonende te Amsterdam

https://www.dutchjewry.org/genealogy/ndbeli/2934.shtml
Abraham en Deobra hadden zeven kinderen, van wie alleen de laatste twee in Hoogezand zijn geboren. 

https://www.joodsmonument.nl/nl/page/132267/samuel-de-lange
Hun zoon Samuel de Lange en zijn echtgenote Sientje Bernard zijn op 11-06-1943 in Sobibor vermoord.
Vier kinderen van hun zoon Berend zijn in de Shoah omgekomen: https://www.joodsmonument.nl/nl/page/197116/abraham-de-lange
Abraham de Lange, zijn echgenote Esther Gazan en hun zoon Berend zijn op 23-07-1943 in Sobibor vermoord.
Karel de Lange is ook op 23-07-1943 in Sobibor vermoord, en zijn echtgenote Henriette Sophie Polak, hun dochtertjes Mirjam (13) en Hetty (8) zijn daar op 11-06-1943 vermoord.
Debora Behr-de Lange, haar zoon Abraham Izak (13) en haar dochter Hester Henriette (10) zijn op 02-09-1943 in Auschwitz vermoord, en haar echtgenoot Izak Behr is op 31-12-1943 in Warschau vermoord.
Annetta de Lange is op 03-09-1943 in Auschwitz vermoord.

Verdere bijzonderheden
Bron: De Joodse Gemeenschappen in Hoogezand-Sappemeer, 
Slochteren, Noord- en Zuidbroek en omliggende dorpen 1724-1950, van E.P. Boon en J.J.M. Lettinck

p. 85 "In november 1884 kwam Abraham de Lange de school leiden. Hij bleef dit doen tot zijn overlijden in 1916. Vanaf augustus 1881 bezat hij het diploma van de laagste rang. Hij werd in het werk bijgestaan door kwekelingen zonder papieren. 

In haar artikel van 1928 uitte mevrouw Van Geuns zich zeer lovend over De Lange. Naar haar mening bereikte De Lange dat de Joodse gemeenschap hem werkelijk als geestelijk leider accepteerde. Zij prees zijn intelligentie, mensenkennis en tact. Dat hij financieel onafhankelijk was van zijn positie als godsdienstonderwijzer/chazzen droeg er, volgens haar, toe bij dat hij geëerd werd door de kehilla. Hij werkte namelijk als boekhouder omdat hij van het in de Joodse gemeente verdiende salaris niet met zijn gezin kon leven. 

Over De Langes school is een aantal inspectierapporten en jaarverslagen bewaard gebleven. In grote lijnen zag zijn lesprogramma er als volgt uit: hij gaf les gedurende de hele zondag (van negen tot twaalf en van twee tot vijf uur), op de vrije woensdagmiddag van twee tot zes uur en op maandag, dinsdag en donderdag van vijf tot zeven uur. Op sabbat was de school natuurlijk dicht."

p.86 "Zelfs veel van de leerlingen die op het punt stonden om de school te verlaten, wisten niets van de Hebreeuwse taal, kenden de Pentateuch niet en hadden bijna niets van de bjbelse geschiedenis opgestoken. Geschiedenis leek overigens niet het sterkste punt van de Lange. In 1889, bij een van de eerste inspecties van zijn onderricht, constateerde de inspecteur al dat De Lange daarin slecht onderricht gaf. Hoe het ook zij, nu in 1899 schreef Van Loon dat hij De Lange niet meer berispt had. De toestand in Hoogezand was nu eenmaal zo negatief, veel rijpe vruchten van het godsdienstonderwijs kon men hier niet verwachten."

p. 146 "Ook Henriëtte van Geuns, zelf al enige jaren geen lid meer van de kille, schreef in een herdruk van 1930 van het Gedenkboek dat ter gelegenheid van het 300-jarige bestaan van Hoogezand en Sappermeer werd uitgegeven, dat de godsdienstonderwijzers na A.B. de Lange niet in staat waren gebleken de kehilla bijeen te houden."
2022/01/10
bnnch
© Stichting Het Stenen Archief Powered by Xlinesoft PHPRunner